Controle: essentieel voor je hond (zeker als er problemen zijn)!

De meeste honden vertonen probleemgedrag omdat ze op de een of andere manier ergens bang voor zijn. Bijvoorbeeld voor andere honden, andere mensen, onweer, vuurwerk of om alleen gelaten te worden. Ondanks dat de meeste eigenaren wel begrip hebben voor die angst, dwingen we onze honden toch vaak in de positie dat hij iets moet doen wat hij op dat moment niet wil. Waarmee we eigenlijk het probleem verergeren. Want hoe zou jij je voelen als je gedwongen wordt om de confrontatie te moeten aangaan met iets waar je bang voor bent?

Vier reactiemanieren

Als een hond bang is en stress heeft, kan hij in de basis op vier verschillende manieren reageren:

• Bevriezen (freeze)

• Gek rondrennen (fiddle about)

• Vluchten/ontwijken (flight)

• Vechten (fight)

Deze vier gedragingen heten coping-mechanismes: de manier van omgaan met een bedreigende prikkel. Het gedrag heeft als doel om de stress te verminderen het de prikkel te laten verdwijnen. De meeste honden proberen eerst bevriezen, rondrennen en/of te vluchten. En op dit punt gaat het nogal eens mis tussen hond en eigenaar..

De meeste honden laten namelijk zien dat ze een bepaalde situatie spannend vinden. Dit doen ze met hun lichaamstaal. Op het moment dat de afstand groot is van de bedreigende prikkel, is die communicatie vaak nog heel subtiel. Voor de meeste eigenaren te subtiel. Met het gevolg dat de eigenaar helemaal niet door heeft dat de hond een bepaalde prikkel spannend vindt. Dus: die loopt door. Richting datgene dat de hond eng vindt.

Als de hond aan de lijn zit, kan hij in elk geval niet heel veel anders dan meelopen. Omdat de afstand nog redelijk groot is, zullen de meeste honden dat wel gewoon doen. Zelfs als ze onaangelijnd zijn. Want tja.. de eigenaar loopt door en veel honden lopen dan toch wel mee in diezelfde richting. Maar eigenlijk… is de afstand tot de andere persoon, hond etc. al wat dichtbij. Eigenlijk dwingen we onze honden dus in een positie waar ze eigenlijk niet willen zijn. Ze verliezen controle, kunnen niet voorspellen hoe een situatie voor hen af zal lopen en dus kiezen ze, meestal ook gebaseerd op succesvolle interacties in het verleden, voor een ander coping-mechanisme. Vechten.

Signalen

Stel je als concreet voorbeeld eens voor dat je een hond hebt die blaft naar koeien omdat hij die eng vindt. Tijdens je dagelijkse wandeling kom je koeien tegen langs het wandelpad waar je loopt. Als een film van die situatie zou maken, zou je bijvoorbeeld zien dat je hond blaft als hij op 5 meter afstand van de koeien staat. Maar dat hij op 15 meter afstand naar de koeien staart (fixeert) en even stil blijft staan. Dat hij op 25 meter naar de koeien kijkt en na een paar seconden weer wegkijkt. En dat hij op 35 meter al snuffelend met een boogje richting koeien gaat (en er niet rechtstreeks op af).

Eigenlijk geeft hij dan al op 35 meter aan: euhm… dit vind ik een tikkie eng..
Maar de meeste eigenaren lopen door… Want; je hebt een doel, je wandelt ergens naar toe en dus is er een grote kans dat je niet stil staat bij wat je hond je op dat moment eigenlijk al vertelt. Maar wat we niet horen (zien)…

Controle en voorspelbaarheid

Hoe groter de controle over een situatie en hoe beter je het kunt voorspellen, hoe minder bang je bent. Als je naar de tandarts moet en je weet dat je controle kunt krijgen over eventuele pijn door om verdoving te vragen en je weet wat er gaat gebeuren, is dat voor de meeste mensen minder erg dan wanneer je niet weet wat er gaat gebeuren en je ook geen controle over de pijn kunt krijgen. Die controle en voorspelbaarheid is voor honden net zo belangrijk.

Wil je probleemgedrag veranderen, dan is het belangrijk om je niet alleen te focussen op wat de hond doet, maar ook op hoe hij zich voelt! Als je die emotie kunt veranderen, komt het gedrag al voor een groot deel automatisch mee (al is de kans groot dat je ook altijd nog een stuk moet trainen!). Als je je alleen focust op het gedrag en niet op hoe de hond zich voelt, krijg je mogelijk controle over het probleemgedrag maar verandert er niets voor de hond want die voelt zich nog steeds rot (misschien zelfs nog rotter omdat je hem zijn copingmechanisme ontneemt!). Met ook nog eens de verhoogde kans dat de hond ander probleemgedrag gaat ontwikkelen omdat zijn angst er nog steeds is.

Meer controle door:

• De vijf-seconden regel als het gaat om aaien: klik hier voor de video met uitleg!

• Als je hond zich verschuilt als hij bang is voor vuurwerk/onweer; laat hem daar zitten (zolang zijn veiligheid niet in gevaar komt)

• Als je hond bang is voor visite, werk dan wel met koekjes maar geef die vooral ZELF aan je hond! Als je de visite de koekjes laat geven, is er (bij een voergerichte hond) een grote kans dat hij over zijn eigen grens heen gaat van wat hij eigenlijk aan kan. Als hij dan bij de “enge” persoon gaat, is hij de controle kwijt en kan hij overspoeld worden door paniek. Met vaak een beet als gevolg.

• Laat je hond (zolang het veilig is!) voorop lopen (al dan niet aan een lange lijn) en laat hem bepalen waar jullie naar toe lopen. Zodat hij tempo en richting kan bepalen en dus de vrijheid heeft om prikkels te ontwijken.

Als je een hond hebt die reactief is naar onbekende personen of honden, is vergroting van controle van de hond essentieel. Het is één van de pijlers van de BAT-methode van Grisha Stewart. Ik ben gecertificeerd BAT-instructeur (CBATI). Je hebt nu de kans om via online lessen op een BAT-manier hier mee te gaan trainen! Klik op deze link voor meer informatie!

Dit artikel is geschreven door Monique Bladder, gedragstherapeut voor honden. Overname is zonder toestemming niet toegestaan. Delen van de link via social media wordt op prijs gesteld!