Eén keer is meestal genoeg: het effect van de 'winnaarservaring'

Als je een hond hebt die op straat uitvalt, is de eerste belangrijke stap die je moet nemen: omdraaien als je een andere hond tegenkomt. Het is een standaard advies dat mijn klanten meekrijgen en het zorgt er nog wel eens voor dat iemand de wenkbrauwen fronst. Want; door om te draaien en weg te lopen, los je het probleem toch niet op? Nee. Dat klopt. Maar door wél de confrontatie aan te gaan, is de kans groot dat je het probleem alleen maar groter maakt. Elke “winnaarservaring” is een (grote) hobbel op de weg naar een oplossing.

Winnaarservaring is niet hetzelfde als een positieve ervaring.

Een winnaarservaring is niet hetzelfde als een positieve ervaring, al impliceert het woord het een beetje. Een winnaarservaring is een ervaring die voor de hond duidelijk maakt dat dat wat hij op dat moment doet, een effect heeft dat zijn emotie positiever maakt. Waardoor hij een volgende keer in soortgelijke situatie, opnieuw dit gedrag zal laten zien. Want de vorige keer werkte het ook. Het gedrag van de hond is dus bekrachtigd.

Als een hond uitvalt op straat naar een onbekende persoon of hond, gaat die andere persoon of hond in de regel weg. Altijd. Of je moet diegene met je meenemen naar huis. Maar meestal verdwijnt de hond/persoon. Uiteindelijk. Dat dat (meestal) niet direct te maken heeft met het gedrag van je hond, weet hij niet. Hij reageert, datgene waar hij (meestal) bang voor is, verdwijnt. Resultaat: opluchting en dus een positieve emotie voor de hond. Gevolg: volgende keer vertoont je hond in een angstige situatie hetzelfde gedrag.

Wat belangrijk is om je te realiseren, is dat één zo’n ervaring al voldoende kan zijn.

Mijn eigen overleden hond Ean was in training vanwege angstagressie na een aantal negatieve ervaringen met loslopende honden. Alles wat aan de lijn is, kon gepasseerd worden zonder emotionele uitbarstingen maar dat is wel eens anders geweest. Nu wil het geval dat in ons uitlaatgebied weinig andere honden komen, behalve die van een meneer met drie angstige honden. Ondanks mijn verzoek om zijn honden aan te lijnen, kwam er een klein hondje keffend op mijn andere hond Aisha, Ean en mij af. Ik kon op dat moment mijn handen er niet voor in het vuur steken dat Ean geen schade zou veroorzaken aan het kleine hondje als die dichterbij zou komen (40 kg versus ik schat 5... niet verstandig leek me..) dus in mijn wanhoop liet ik Aisha los. Super sociaal, nooit conflicten en stabiel. Tot die middag.
Ze ging blaffend op het kleine hondje af, die heel verstandig het hazepad koos. En sindsdien? Had ik een teefje dat zich moet laten horen als er andere honden in de buurt zijn. Na één ervaring, die blijkbaar nogal positief voor haar geweest is. Dus we hadden er een trainingsproject bij :D (en daar staat nu wel een smiley, maar eigenlijk is het natuurlijk te gek voor woorden dat ik er weer zoveel energie in moet steken, terwijl de eigenaar van het kleine hondje het had kunnen voorkomen door gewoon even zijn honden op mijn vriendelijke verzoek aan de lijn te doen...)

Emotie

Gedrag is een uiting van een emotie die de hond ervaart. Dat kunnen allerlei emoties zijn (angst, frustratie, boosheid etc.) die de hond ertoe aanzetten te doen wat hij doet. In principe volgt er altijd iets uit de omgeving van de hond, op het gedrag van de hond. Het gevolg kan voor de hond positief zijn (een bedreiging die verdwijnt bijvoorbeeld), waardoor de hond leert dat zijn gedrag werkt en de hond dit een volgende keer opnieuw doet.

Het kan ook zijn, dat de bedreiging NIET verdwijnt in reactie op zijn gedrag. Hierdoor wordt de situatie waarin de hond verkeert in elk geval niet prettiger, maar kan de hond ook de relatie leggen dat die situatie écht niet leuk is. Dus wordt een volgende keer een dergelijke situatie nog negatiever. En omdat gedrag een uiting is van emotie, bestaat er een kans dat het gedrag ook heftiger wordt.

Voorkom herhaling

Als je dit in je achterhoofd houdt, kun je zelf ook de conclusie trekken dat het bij probleemgedrag ALTIJD verstandig is om herhaling van situaties waarin het probleemgedrag zich voordoet, te voorkomen. Vanzelfsprekend is dat niet DE oplossing voor het gedrag. Daarvoor zul je moeten trainen, waarbij de hond wel wordt blootgesteld aan de prikkel die het gedrag uitlokt, maar op een gecontroleerde manier.

Misschien ten overvloede, maar toch nog maar even... Honden die bang zijn voor bv. vuurwerk, onweer, harde geluiden, andere honden/personen etc. zullen in de regel niet “zomaar” wennen aan deze prikkels. Ze het heel vaak laten ervaren ZONDER gedegen begeleiding, heeft een groot risico dat de angst alleen maar erger wordt. Schakel hulp in van een gedragstherapeut, die je kan helpen om dit probleem op de juiste manier op te lossen!

Wil je aan de slag met het gedrag van je hond? Kijk dan hier voor meer informatie!

Overname van dit artikel is alleen toegestaan na toestemming van de auteur. Vermelden op internet en social media mag wel, met behulp van een link naar deze pagina.