Prikkels die angst uitlokken: dit zijn de boosdoeners

Net als bij mensen is het palet van dingen waar een hond bang voor kan zijn ontzettend breed. We kennen allemaal wel het beeld van een hond die helemaal uit zijn dak gaat als het weer tijd is voor vuurwerk. Maar wist je dat honden ook bang kunnen zijn voor paarden, koeien en zelfs voor vliegende insecten? Zo zie je maar weer dat niets menselijks je hond vreemd is … In dit artikel geef ik je een handig overzicht van angst-veroorzakende prikkels. 

Aan de basis kun je prikkels die angst opwekken indelen in twee categorieën: sociaal en niet-sociaal. Maar in die twee basiscategorieën kun je eindeloos veel voorbeelden verzinnen van dingen waar honden bang voor kunnen zijn. En heel vaak krijg je het juist helemaal niet verzonnen. En dan zit je pas echt met je handen in je haar.

Sociale prikkels die angst oproepen
In de categorie sociale prikkels komt het vaak voor dat honden bang zijn voor onbekende mensen of voor andere dieren. Je hond maakt zich bijvoorbeeld zorgen over andere honden, katten, paarden of koeien. Dit hoeft niet altijd logisch te zijn: sommige honden zijn hartstikke bang voor het konijn of de cavia met wie zij een huiskamer en een baasje delen. Sociale angsten kunnen voortkomen uit een negatieve ervaring, maar het kan ook zijn dat je hond bepaalde situaties gemist heeft tijdens het socialiseren. 

Niet-sociale prikkels die angst oproepen
Voorbeelden van niet-sociale prikkels zijn bijvoorbeeld nieuwe situaties en omgevingen. Een verhuizing kan dus behoorlijk wat angst oproepen bij je hond. Andere voorbeelden zijn voorwerpen en harde geluiden. Zo zijn honden vaak bang voor stofzuigers, auto’s, regen, onweer, vuurwerk of verkeer. 

Dat angst voor geluiden en voorwerpen vaak hand in hand gaan, maakt het soms behoorlijk lastig om vast te stellen waar je hond nou echt bang voor is: voor de auto zelf of voor het geluid van het starten van de motor. En krijgt je hond de kriebels van het gezicht met die gekke kraalogen dat de fabrikant op jouw nieuwe hippe stofzuiger gedrukt heeft, of maakt deze stofzuiger gewoon een ‘enger’ geluid dan de vorige?

Ga overweldiging te lijf
Het kan dan ook moeilijk zijn om ‘enge’ prikkels volledig te isoleren van alle andere omgevingsfactoren. Dit is dan ook de reden dat veel eigenaren die te maken krijgen met een angstige hond zich op een gegeven moment behoorlijk overweldigd voelen. Doordat het niet lukt om de vinger precies op de juiste prikkel(s) te leggen, lijkt het wel alsof hun hond overal bang voor is. 

Het is dan ook niet zo gek dat deze eigenaren op den duur vaak helemaal lam slaan. Ik adviseer deze mensen daarom altijd om een dagboekje bij te houden waarin zij heel precies noteren waar en wanneer hun hond bang is. Hierdoor krijgen eigenaren weer overzicht en komen er vaak verrassende patronen aan het licht. 

Je kunt het zo gek niet verzinnen
Soms zijn dit patronen die je echt niet zelf had kunnen verzinnen. Zo kwam een van mijn klanten er door het bijhouden van zo’n dagboekje uiteindelijk achter dat haar hond als de dood was voor een tikkend geluid in de verwarmingspijpen dat veroorzaakt werd door de CV-ketel. Een grappig detail is, dat iedere keer dat het tikken in de pijpen begon, de hond naar boven vertrok om in de buurt van de ketel te gaan liggen. Lekker hoog, beschut en warm voelde ze zich uitgerekend in de buurt van de ‘boosdoener’ het veiligst. 

Verleg de focus van gedrag naar emotie
Door de focus te verleggen van het gedrag van jouw bange hond naar het vaststellen van de prikkel, kun je het probleem bij de wortel aanpakken. Veel eigenaren richten zich vooral op het gedrag van hun hond. Ze willen immers dat hun hond stopt met blaffen of niet elke keer zo ongezellig wegkruipt. Maar om dit voor elkaar te krijgen, moet je kijken naar de emotie die achter het gedrag ligt (in dit geval angst) en dáármee dealen. 

Als jij heel erg bang bent voor spinnen werkt het immers ook niet als je partner zegt: hé, stop jij eens met gillen. Of met wegrennen of de gemeentelijke verdelgingsdienst bellen. Of met wat-het-ook-is dat jij doet als je je slaapkamer dreigt te moeten delen met acht harige zwarte poten. Om dit probleem duurzaam op te lossen, zullen jullie moeten zoeken naar een manier om jouw relatie met het concept spin volledig te veranderen. Voor jouw hond werkt dit precies hetzelfde. In dit artikel leg ik uit wat het verschil is tussen gedrag en emotie en waarom dat belangrijk is.

Wil je ook weten hoe je de emotie van je hond beïnvloedt? Doe dan mee met Pavlov’s Challenge. Daarin gaan we aan de slag met klassieke conditionering. We starten op zaterdag 1 juli 2023. De Challenge eindigt met een gratis Masterclass op dinsdag 4 juli 2023.

Kijk hier voor meer informatie of schrijf je meteen in voor de challenge