Je hond heeft jou niet nodig om iets te voelen. Dat kan hij prima zelf!

In bijna elk gesprek dat ik heb met een hondeneigenaar over het gedrag van hun hond, komt dit onderwerp wel voor. Een heleboel eigenaren hebben het idee dat hun eigen rol in het probleem van hun hond groot is. En alhoewel ik heel blij ben met het zelfreflecterend vermogen van menig honden-eigenaar, overschatten we onszelf denk ik ook wel heel vaak. Zoals ik vaak roep: een hond heeft jou niet nodig om zelf ergens bang of boos over te zijn. Of verdrietig. Of iets anders te voelen. Dat kan hij prima zelf. Wij zijn nu ook weer niet ZOOOO belangrijk dat dat onlosmakelijk verbonden is met ons.

Soms is dat statement alleen al voor mensen een eyeopener. Maar meestal moet ik er wel wat meer over uitleggen en dat doe ik dan ook in dit artikel. Als eerste wil ik een opmerking maken over de band tussen jou en je hond. Toen ik 25 jaar geleden in de hondentraining terecht kwam (zei oma), werd daar helemaal niet over gesproken. Alleen “als je hond niet naar je toe komt, ben je gewoon niet leuk genoeg” was een veelgehoorde kreet op het trainingsveld. Ik hoor het nog steeds wel eens trouwens, hoe ontzettend onaardig! En bovendien zeker niet per definitie waar. 
Die band tussen jou en je hond is super belangrijk. Om samen te kunnen genieten, om je hond zich veilig te laten voelen.
Maar… het is niet dé oplossing voor (het voorkomen van) problemen!
Sterker nog; ik ken een heleboel eigenaren die echt een super goede band hebben met hun hond, maar wel ene hond hebben met problemen.

Die problemen worden namelijk veroorzaakt door emoties. Die emoties worden meestal veroorzaakt door prikkels. Dat staat los van de relatie tussen jou en je hond. Zo wordt er bv. nog wel eens de suggestie gewekt dat een hond die bang is, geen goede relatie zou hebben met zijn baas. “Want dan zou hij er wel op vertrouwen dat jij het veilig houdt”. Denk je echt dat dat zo werkt?
Als voorbeeld: stel ik zou bang zijn voor onweer. En als het onweert en Alex (mijn partner) is in de kamer: moet ik dan minder bang zijn voor dat onweer? Of zegt het feit dat ik bang ben voor onweer als Alex in de kamer is, iets over mijn relatie met Alex?
Het kan wel zijn dat ik me wat veiliger voel als hij er is. Omdat ik iemand heb die me kan steunen. Omdat ik iemand heb tegen wie ik kan aankruipen als ik het eng vind. Maar aan die basale emotie, het bang zijn voor onweer, verandert weinig. Die zit er. En zo werkt dat ook voor je hond!

Voordat er misverstanden ontstaan; ik zeg dus zeker NIET dat die band tussen jou en je hond niet belangrijk is! Hij is super belangrijk, omdat het de basis is waarop je de vriendschap hebt met je hond en jullie samen leuke dingen doen. Maar het feit dat die band goed is, betekent niet dat je de garantie hebt dat er nooit problemen zullen zijn of ontstaan. Dat jouw hond zich nooit minder lekker in zijn vel voelt zitten. Dat hij nooit bang kan zijn. Of andere emoties kan voelen die los staan van jou en het vertrouwen tussen jullie twee. Laat je dus ook niet wijs maken dat die band het enige is dat nodig is om aan te werken. Als je gedrag van je hond wilt beïnvloeden, zul je moeten trainen en in hem moeten investeren. En dat trainen gaat weer stukken makkelijker als die band goed is en jullie het leuk vinden om samen dingen te doen. Maar het is niet hét wondermiddel waar je alles aan op kunt hangen of als meetlat tegenaan kunt houden. Dat als je hond problemen heeft, de band niet goed is. Of om problemen te voorkomen, je vooral moet werken aan de band. Het helpt ab-so-luut als die band goed is. Maar er is meer dan alleen maar dat.

Goed, dat gezegd hebbende, zijn er eigenlijk drie verschillende situaties waarin vaak gedacht wordt dat je als eigenaar een heel belangrijke rol speelt in het probleemgedrag van je hond. De eerste is als er gezegd wordt dat een hond iets doet omdat de eigenaar de situatie spannend vindt.  Ten tweede – en ik word daar altijd heel verdrietig van – op het moment dat je als eigenaar zelf in een heftige emotionele tijd zit en mensen zeggen dat je hond daarom doet wat hij doet. En als derde als er gezegd wordt dat een hond bijvoorbeeld blaft naar honden op straat of naar mensen die in huis komen, omdat hij jou als eigenaar beschermt.

Laten we bij de eerste beginnen. Heel veel eigenaren is aangepraat dat het hun eigen schuld is dat de hond doet wat hij doet.
“het is ook niet gek dat hij uitvalt, want ik heb ook stress”
“ik vind het logisch dat hij blaft, want ik vind het ook spannend”

Heel vaak wordt dit door de omgeving gezegd en eigenaren nemen dit over. Maar het zit eigenlijk altijd anders in elkaar. Zo had ik 'vroeger' een Flatcoated Ean (als je me langer volgt, heb je me vaker over hem horen praten). Hij viel uit naar andere honden. En in zo'n mate, dat mensen om mij heen gingen zeggen dat het aan mij lag. "Want ik had ook stress als er een andere hond aan kwam."
In eerste instantie nam ik dat aan (Waarom doen we dat toch altijd? Ons dingen laten aanpraten?) Totdat ik logisch ging nadenken. Ik vond andere honden helemaal niet spannend. Niet als ik alleen was of als ik met mijn andere honden liep. Alleen als ik met Ean liep. Omdat ik wist wat hij kon gaan doen. Op basis van ervaring. Zijn uitvallen was eerst, daarna kwamen mijn zorgen en angst. Dus Ean was niet gaan uitvallen omdat ik stress had. Hij nam mijn emotie niet over. 
Dat betekent overigens niet dat ik geen effect had op Ean tijdens het uitvallen! Maar hij werd niet bang, omdat ik het spannend was gaan vinden...

Niet dat wat jij voelt, maar wat jij doet heeft effect.
Honden zijn gericht op onze lichaamstaal.
Je zendt een signaal uit, een voorspeller
Bv. riem kort als er een andere hond aan komt, scannen van de omgeving, adem inhouden.
Allemaal in reactie op wat een hond in het verleden gedaan heeft.
Of misschien dat je het zelf idd spannend vond, bv. vuurwerk/onweer en je hond is bang. Je doet iets anders, iets geks en dat is voor je hond de voorspeller van.
Je hond neemt niet je emotie over; dat kan hij prima zelf!

Voor sommige mensen is het hetzelfde; of je hond reageert op jouw emotie of op jouw gedrag. Ik vind het twee heel verschillende dingen. Met name ook, omdat je er oprecht helemaal niets aan kunt doen als je een bepaalde emotie ervaart. Maar je kunt wel je eigen gedrag veranderen of dat in elk geval proberen. Over je emotie heb je geen controle, over je gedrag misschien wel. Dat maakt dus ook dat je je (in mijn ogen) nooit schuldig hoeft te voelen over je eigen emotie!

Over het tweede en het derde situaties waarin nogal eens gezegd wordt dat jouw emoties een rol spelen in het gedrag van je hond, praat ik uitgebreid in aflevering 16 van mijn podcast Doet ie anders Nooit! Die is te beluisteren in alle grote podcast-apps, zoals Apple, Spotify en Google. Maar je kunt hem ook hier beluisteren (en een donatie doen als je dat wilt).

Wil je verder praten over dit onderwerp, of ander probleemgedrag?
Word dan lid van de gratis Doet ie anders Nooit! Club op Facebook. 

Dit artikel is geschreven door Monique Bladder, hondengedrag-specialist. Overname is zonder toestemming niet toegestaan, delen via social media vanzelfsprekend wel!